Kwiecień jest miesiącem pamięci narodowej. Z tej okoliczności w dniu 9. kwietnia 2024 roku gościliśmy w naszej szkole członkinie rodzin odznaczonych Medalem Sprawiedliwy wśród Narodow Świata. Spotkanie pani Iwony Kwaszyńskiej i pani Małgorzaty Greniuk z uczniami klas: 1h, 2t, 4g, 4t oraz 5t odbyło się w ramach Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydow w czasie II wojny światowej. Uczniowie mieli okazję poznać heoizm dwóch polskich rodzin z Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej.
,,Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat” – to pochodząca z Talmudu sentencja widnieje na medalach wydawanych przez Yad Vashem w Jerozolimie. Według definicji ,,Sprawiedliwy to osoba pochodzenia nieżydowskiego, która podczas II wojny światowej aktywnie i w sposób ciągły wspierała akcję ratowania Żydów lub udzielała im schronienia bez wynagrodzenia”. Należy nadmienić, że tylko w Polsce za pomoc Żydom groziła kara śmierci.
Mimo groźby śmierci, rodzina Bronisławy i Władysława Sobolewskich oraz ich córka Franciszka - uratowali życie czworo Żydom. Ukrywali ich w latach od 1942 do 1944 roku. Mężczyźni przebywali w kryjówce przygotownej przez Władysława Sobolewskiego, a kobieta – w kuchni za piecem. Po II wojnie światowej bracia Wiliam i Dawid Hausknecht wyemigrowali do USA. Mieli kontakt z Franciszką Kwaszyńską. Pisali listy i przysyłali paczki, ale już nigdy się nie spotkali. To oni zgłosili rodzinę Sobolewskich do odznaczenia za pomoc w ukrywniu Żydów. Nieznany był los Jojłyka i Ity Laster.
Pani Małgorzata Greniuk podczas spotkania z uczniami opowiedziała jak Bronisława i Bazyli Hreczuk pomagali rodzinie żydowskiej przetrwać czas II wojny światowej na peryferiach Lwowa. Uratowni z holokaustu, po II wojnie światowej wyjechali do Izraela i utrzymywali kontakty osobiste do końca życia.
W imieniu dyrekcji i uczniów składam serdeczne podziękowania p. Iwonie Kwaszyńskiej i p. Małgorzacie Greniuk za przyjęcie zaproszenia i podzielenie się rodzinnymi historiami z czasów okupacji niemieckiej. Dla wielu naszych uczniów ta niestandardowa lekcja historii, będzie inspiracją do przeglądania zdjęć w albumach rodzinnych i spokań z nestorami rodu. Aby pamięc nie zginęła...
Tekst i zdjęcia: Danuta Droździk